Användare:Oshifima

Böcker jag skrivit helt eller nästan helt själv

Nästan eller helt färdiga

Titta på himlen med Titta på himlen/Facit En esperantospråkig version av denna kurs finns på [1] (Wikibooks esperantoversion Vikilibroj)

Matematik/Överslagsräkning/Illustrerad En esperantospråkig version av denna kurs finns på [2] (Wikibooks esperantoversion Vikilibroj)

Språkkurser/Swahili med Språkkurser/Swahili/Övningar. En esperantospråkig version av denna kurs finns på [3] (Wikibooks esperantoversion Vikilibroj)

Språkkurser/Afrikaans med Språkkurser/Afrikaans/Facit. En esperantospråkig version av denna kurs finns på [4] (Wikibooks esperantoversion Vikilibroj)

Språkkurser/Zulu med Språkkurser/Zulu/Fraser och Språkkurser/Zulu/Ordlista/Svenska-Zulu och Språkkurser/Zulu/Ordlista/Zulu-svenska. En esperantospråkig version av denna kurs finns på [5] (Wikibooks esperantoversion Vikilibroj)

Läsa kinesiska bättre - vägen från 200 till 2000 tecken

Västnyländska

Med långa färdiga avsnitt

Att konstruera korsord och andra tidsfördriv

Folkteknik

Materialanalys

Språkkurser/Esperanto

Kemi för grundskolan med Kemi för grundskolan/Övningar

Böcker och sidor som jag gett eller tänkt ge smärre bidrag till

Kemi A/Kolföreningar

Laga mat i microvågsugn/Lämpliga kärl att använda i microvågsugnen

Språkkurser/Tyska/Nivå I/Wie heißt du?

Om Plikterna, Cicero: Bok 1

Protologismer

Wikibooks:Alfabetisk lista över alla böcker på svenska wikibooks

Wikibooks:Nya Böcker

Arabiska lånord

Mall:Tips

Hjälp:Hur man redigerar en sida

Min sandlåda

Separat kemibokssandlåda

Inkubator

Separata inkubatorer

Enkonduko

Ĉi tiu estas rapida vidaĵo pri la zulua gramatiko. Multe estas menciite, sed nur supraĵe. Detaloj estas forlasitaj kaj faciligitaj. Kune kun vortaro ĝiajn regolojn oni povas uzi, kiam oni volas kompreni zuluan tekston, aǔ kompreniĝi. Ili ne sufiĉas por certigi, ke la esprimo estas laŭidiome. Kelkajn komunuzann frazojn oni trovas en la fina parto.

Ankaǔ povas esti, ke eĉ iuj ekzemploj estas iom neidiomajn. La celo estas plej multe uzi la regulecojn de la lingvo, ne tro atenti esceptojn, kaj fari tion enkadre de tre malgranda vortprovizo.

Malgraǔ tio, ke tiu teksto prezentas ege simpligitan gramatikon, la leganto baldaŭ rimarkos, ke la formoj estas tre multaj. Li kredeble demandas, ĉu oni vere devas lerni ĉi ĉion? Ĉu ne estus pli saĝe lerni nur la plej importantajn formojn.

Paradokse, ambaŭ demandojn oni povas jesi. La formsistemo estas grava, ankaǔ tiam,kiam oni decidas elekti nor la plej necesan. En la fino vi trovas paragrafojn pri kiel oni povas simpligi la lernadon per iuj forigoj kaj mallongigvojoj. Ni tamen proponas, ke vi ne de komence iros tien, sed unue sekvos la laŭsisteman prezenton. Ĝi helpas vin ekkompreni la sistemon kiel tuto. Kiam vi ne plu komprenas, aǔ kiam la multo de la materialo konfuzas vin, tiom indas iri al la fino kaj ekstudi celtrafe laŭ kion vi plej volas povi - legi, skribi aǔ paroli. Tiam vi fortigas tiun, kiun vi jam scias antaǔ vi plueniros. Aǔ, vi estas kontenta kun pli malgranda parto.

Skribo kaj elparolo

Vokaloj: a, e, i, o, u.

La vokalojn estas la samaj kiel en Esperanto. Ankaŭ la elparolo estas la sama.

Konsonantoj: b, bh, d, f, g, h, j, k, kh, l, m, n, p, ph, s, t, th, v, ny, ng, sh, hl, dl, tsh, kl.

La litero h post b, k, p, t montras aspiracio. Tiu sonas kvazaŭmalforta h post la konsonanto.

j oni elparolas kiel Esperanta ĝ.

m estas konsonanto, sed kiel vokaloj ĝi povas formi propran silabon.

Cetere la elparolo de konsonantoj estas kiel oni la Esperanta.

Duonvokaloj: y, w

y oni elparolas kiel Esperanta j.

w oni elparolas kiel Esperanta ŭ.

Klaketoj:

Kiam oni samtempe fermas la buŝan kavejon duloke, kaj ekspandas la interan spacon, pro la malalta premo de la tiea aero, kiam la anta==Skribo kaj elparolo==

Vokaloj: a, e, i, o, u.

La vokalojn estas la samaj kiel en Esperanto. Ankaŭ la elparolo estas la sama.

Konsonanter: b, bh, d, f, g, h, j, k, kh, l, m, n, p, ph, s, t, th, v, ny, ng, sh, hl, dl, tsh, kl.

La litero h post b, k, p, t montras aspiracio. Tiu sonas kvazaŭmalforta h post la konsonanto.

j oni elparolas kiel Esperanta ĝ.

m estas konsonanto, sed kiel vokaloj ĝipovas formi propran silabon.

Cetere la elparolo de konsonantoj estas kiel oni la Esperanta.

Duonvokaloj: y, w

La liternon y oni elparolas kiel Esperanta j. La liternon w oni elparolas kiel Esperanta ŭ.

Klaketoj:

Kiam oni samtempe fermas la buŝan kavejon duloke, ekspandas la interan spacon, kaj sekve malfermas la antauan fermon, tiam la malalta aerpremo tie igas klaksonon. La zulua lingvo havas teorie 15 tiajn kliketojn.

c - klako per la pinto de la lango.

x - klako per unu flanko de la lango.

q - klako per la dorso de la lango.

ch, qh, xh - aspiraciaj klakoj. nc, nq, nx - nazalaj klakoj. gc, gq, gx - voĉaj klakoj. ngc, ngq, ngx - voĉaj kaj nazalaj klakoj.

Ĉi tiu ja estas timiga multo da tutnovaj distingoj por plejmultaj lernantoj de la zulua. Konsoliganta estas, ke parolantoj de la zulua kutime multe paciencas pri fremduloj maltrafe klopodante produkti ĝustajn klaketojn. Oni ankaŭ povas dubi, ĉu ĉiuj tiuj formoj vere estas elparolataj diferente en reala vivo, aŭ ĉu ilin kreis ambiciaj klasigo-fervoraj gramatikistoj.

Se oni vere volas faciligi sian studado, oni povas elparoli ĉiujn sonojn enhavantajn c kiel t, kaj ĉiuj aliaj kiel k. Tre ofte personoj sen Zulua aŭ Kosa deveno farastiel.

Silaboj kaj akcento

Ĉiu silabo finiĝas per vokalo, aŭ estas vokalo aŭ la litero m. Neniu silabo havu akcenton, sed la la antaǔlasta oni povas elparoli iom pli longe ol la aliaj.

Sonŝanĝoj Kiam en kunmetita vorto du vokaloj venas unu apud la alia, la sonoj ofte miksiĝas.

a + a blir blir ett enkelt a

a + i blir till ett e

a + u blir till ett o

Tio okazas kaj skribe kaj parole. (Ĉe iuj neaj formoj, anstataŭe la dua vokalo foriĝas.)

Ekz: La vorto por "kaj" estas na-. Tiun oni ligas al la sekvanta vorto. Do:

Patro kaj patrino = Ubaba nomama

Manĝaĵo kaj teo = Ukudla netiye

Gramatikaj principoj

Ĉiu substantivo apartenas al uno el 8 klaser. La klasoj foje akordiĝas iom kun la signifo de iliaj membro-vortoj. Oni ekscias, al kiu klaso apartenas certa vorto, per vido al la unuaj literoj.

La verbo kongruas kun la klaso de la subjekto per speciala subjekta prefikso. Si jesa prezenco-formo nek havas objekton nek alian postan vorton, oni enmetu -ya- inter la subjekta prefikso kaj la verbradiko.

La vortordo normale estas subjekto-verbo-objekto.

Ĉu certa frazo estas demanda frazo aŭ deklara frazo, tion nur determinas la frazmelodio.

Priskribvortoj ofte estas post siaj ĉefvortoj. La priskribvorto kongruas per siaj prefiksoj kun la klaso de la ĉefvorto.

Gramatike la zulua similas al la svahila kaj aliaj bantuaj lingvoj. Ankaŭ parto de ilia vortproviso estas komuna.

Vortoj uzitaj por la gramatikaj ekzemploj

En venonta gramatikaj ekzemploj nur la sekvontaj vortoj estas uzitaj. Por faciligi la studadon la elektita aro enhavas plurajn vortojn kiuj similas al Esperantajn samsignifajn vortojn. Ankaŭ iuj svahila-similajn vortojn ĉeestas, precipe verboj, jen pro iliaj helpa simileco, jen pro averti ke ili ŝajne estas la sama vorto sed laŭ signifo ili estas tute maalsamaj. Se vi jam en ĉi tiu frua fazo de viaj studoj volas lerni pliajn vortojn, vi povas iri al la vortaroj, /Vortaro/Esperanta-Zulua kaj /Vortaro/Zulua-Esperanta.

Substantivoj

	Singularo	Pluralo	Klaso	Komentaro
serpento	inyoka	izinyoka	5
manĝaĵo	ukudla		8
teo	itiye	amatiye	3	Like angla tea
viando	inyama	izinyama	5
onklo	umalume	omalume	1
homo	umuntu	abantu	1	Kiel Esperanta bantua lingvo, bantustano
lernejo	isikole	izikole	4	Kiel norvega skole
pano	isinkwa	izinkwa	4
jaro	umnyaka	iminyaka	2
gardisto	ugadi	ogadi	1	Kiel Esperanta
doktoro	udokotela	odokotela	1	Kiel Esperanta
patro	ubaba	obaba	1	Kiel svahila baba
patrino	umama	omama	1	Kiel svahila mama
kato	ikati	amakati	3	Kiel Esperanta
blankulo	umlungu	amalungu	1
kamparano	umlimi	abalimi	1
ĉeno	iketanga	amaketanga	3	Kiel germana Kette
flegisto	unesi	onesi	1	Kiel angla nurse
plejmulto	ubunyingi		7
korno	uphondo	izimpondo	6
peti	umthandazo	imithandazo	2
papajo	uphopho	ophopho	1	Kiel angla pawpaw
knabo	umfana	abafana	1
instruisto	umfundisi	abafundisi	1
poŝto	iposi	amaposi	3	Kiel Esperanta
buso	ibhasi	amabhasi	3	Kiel angla bus
motorciklo	isithuthuthu	izithuthuthu	4	Kiel sonorigilo
aŭto	imoto	izimoto	5	Kiel Esperanta motoro
paco	uxolo		6

Verbaj radikoj

vol-	-funa
serĉ-	-funa
leg-	-funda
ŝat-	-thanda
ir-	-hamba
malferm-	-vula
help-	-siza
manĝ-	-dla
lav-	-hlamba
dorm-i	-lala
vid-	-bona
bat-	-shaya
fin-	-qeda
aŭd-	-swa
sent-	-swa
kost-	-sibiza
alven-	-fika

Adjektivaj radikoj

grand-	-khulu
mult-	-ningi
maljun-	-dala
long-	-de
malgrand-	-ncane
nov-	-sha
bel-	-hle
facil-	-lula	(relativradiko)
malfacil-	-nzima	(relativradiko)
malsek-	-manzi	(relativradiko)
nigr-	-mnyama	(relativradiko)
blank-	-mhlophe	(relativradiko)

Konjunkcioj

ke	ukuba
por	ukuze
antaŭ	anduba
se	uma
kiam	lapho
ĉar	ngoba
kaj	na-

Adveroj

proksime	eduza
malproksime	kude
hodiaŭ	izolo
morgaŭ	kusasa
malsupre	phansi
supre	phezulu

aliaj vortoj

jes	yebu
kiam?	nini?
per kio?	ngani?
kiu?	ubani?
kiuj?	obani?
kiel?	kanjani?
kiom?	ngaki?
ne	cha

Verboj

Verboj havas variaj formoj por esprimi tempo, persono, modo kaj nombro de la subjekto, proksimume kiel hindeuropaj lingvoj havas. Sed anstataŭ ŝanĝi la finparto de la verbo per postfiksoj, la zulua ŝanĝas precipe la komencparton per diversaj prefiksoj.

VIDAĴO PRI LA VERBFORMOJ

	Persono	Klaos	Postfikso, prefikso	Ekzemplo	Traduko
BAZA FORMO			uku-, ukw-	Ukuhamba	Iri
				Ukudla	Manĝi, manĝo, manĝaĵo
ORDONO
Jesa	sing.		neniu prefikso	Hamba!	Iru! Foriru!
	unusilabaj:		yi-	Yidla!	Manĝu!
	plur.		-ni	Hambani!	Iru! Foriru!
	unusilabaj:		yi- -ni	Yidlani!	Manĝu!
Nea	sing.		musa + baza formo	Musa ukuhamba!	Ne iru!
	plur.		musani + baza formo	Musani ukuhamba	Ne iru!
NUNA TEMPO (prezenco)
Jesa	I pers.sing.		ngi-	Ngibona abantu	Mi vidas homojn.
	I pers.plur.		si-	Siyalala	Ni dormas
	II pers.sing.		u- (elparolo per malalta tono)	Ufuna ukudla?	Ĉu vi volas manĝaĵon?
	II pers.plur.		ni-	Nisiza ubaba	Vi helpas patron.
	III pers. sing.
		pri homoj
		= klaso 1.	u- (elparolo per alta tono)	Ufuna udokotela. Ugadi uyalala.	Li/ŝi serĉas la doktoron. La gardisto dormas.
		pri konkretaj aĵoj...
		... klaso 2.	u-	Umnyaka uyaqueda	La jaro finiĝas.
		... klaso 3.	li-	Ikati lithanda inyama	La kato ŝatas viandon.
		... klaso 4.	si-	Isikole siyaqeda	La lernejo finas.
		... klaso 5.	i-	Inyama iyaqeda	La viando ĉesas.
		... klaso 6.	lu-	Uxolo luyafika	Pa paco venas.
		... klaso 7.	bu-	Ubunyingi buyasiza	La plimulto helpas.
		... klaso 8.	ku-	Kuyaqeda	Ĝi ĉesas. (Pri la manĝaĵo)
	III pers. plur
		pri homoj
		= klaso 1.	ba-	Abantu bayahlamba	Homoj lavas.
		pri aĵoj...
		... klaso 2.	i-	Imithandazo iyaqeda	La pregoj cxesas.
		... klaso 3.	a-	Amakati adla inyama	La katoj manĝas viandon.
		... klaos 4.	zi-	Ziyaqeda	Ili ĉesas. (Pri la lernejoj)
		... klaos 5.	zi-	Izinyoka ziyahamba	La serpentoj foriras.
		... klaso 6.	zi-	Izimpondo ziyafika	La kornoj alvenas.

Neajn prezencoformojn oni kreas per meto de a- antaŭ la koresponda jesa formo kaj ŝanĝo de finvokalo al -i. (La klaso 1 havu singulare aka- anstataŭ u-). Se tiam du vokaloj venas kunen oni enmetu konsonanton interen: a-u- fariĝas awu-; a-i fariĝas ayi-, a-a- fariĝas awa-.

Ekz. Asithandi uphopho - Ni ne ŝatas papajon.

Ekzerco pri prezenco (nuntempaj formoj)

Klaku ĉi tie por ekzercoj pri nuntempaj formoj

PASINTA TEMPO (La cxi tiaj detaloj konsiderindas kiel ekster la baza nivelo.)

Senhalta
	Jesa
		Proksima tempo	be- antaŭ la koresponda prezencoformo Ekz. Bengifunda - Mi ĵus legadis.
		Malproksima tempo	Komenĉa konsonanto de la koresponda prezencoformo duobliĝas kaj -a- venas interen. (Aldone kelkaj sonŝanĝoj). Ekz. Nanifunda. - Vi iam legis. Ngangifunda - Mi legadis. Wawufunda. - Vi legadis. Isinkwa sasibiza amarandi amane. - La pano kostis kvar randoj.
	Nea		-nga- venas inter la subjektprefikson kaj la radiko de la koresponda jesa formo, kaj la fina vokalo ŝanĝigas al -i. Ekz. Ngangingafundi - Mi ne legadis tiam. Bengingafundi - Mi ĝis nun ne legadis.
Halta
	Jesa
		Proksima tempo	La finvokalon -a de la koresponda prezencoformo anstataǔas -e. (-ile se neniu objekto ĉeestas.) Ekz. Ngihambile - Mi ĵus foriris. Umalume uhambile - Onklo foriris. Nisize ubaba - Vi ĵus helpis patron.
		Malproksima tempo	En la prezencoformoj -a- anstataǔas la prefiksaj vokalerna med (aldone kelkaj vokalŝanĝoj). Ekz. Ngahamba - Mi foriris. Wahamba - Vi foriris.
	Nea		a- antaǔ la koresponda jesa formo de proksima tempo. (Kl. 1. sing. havu aka- anstataǔ a-u-) kaj la finan vokalon anstataǔas -anga.

ESTONTA TEMPO

Jesa	Proksima tempo	-zo- inter la subjektprefikson kaj la radikon: Ngizofunda - Mi baldaǔ (tuj) legos.
	Malproksima tempo	-yo- inter la subjektprefkson kaj la radikno: Ngiyofunda - Mi iam legos.
Nea		Anstataŭ -zo- estu -zu-, anstataǔ -yo- estu -yu-: Uyuvula - Vi neniam malfermos.

SUBJUNKTIVO havas finan -e anstataǔ -a.

Kondicionalon oni uzas en subfrazoj kune kun ukuba (=ke), ukuze (=por), anduba (=antaǔ, ĝis).

Ekz. Ubaba uthanda ukuba sisebenze. - Patro volas, ke vi laboru.

PASIVO havas -wa anstataǔ la fina -a.

Agenton oni esprimas per ng- antaŭ ka komencvokalo de la substantivo, si tiu estas a, o, u, kaj per y- antaŭ la komencvokalo i.

Ekz. Aktivo: Umalume ushaya inyoka - Onklo batas la serpenton. La koresponda pasiva: Inyoka ishaywa ngumalume - La serpento estas batata fare de onklo.

'LA VERBO "ESTI"

Esperantajn frazojn, kie la verbo "esti" ligasla subjekto kun la predikativo, en la zulua oni esprimas malsimile.

Kiam la predikativo estas substantivo la konstruo egalas la esprimo por montri agenton.

Ekz. Ngumalume - Tio estas onklo. Umalume ngumlimi - Onklo estas kamparano.

Kiam la predikativo estas adjektivo neniu aparta vorto estas uzata por är. Anstataŭe la komencvokalo de la adjektivo foriras.

Ekz. Umlimi omkhulu - granda kamparano. Umlimi mkhulu - la kamparano estas granda.

Por esprimi nean signifon, oni ofte metas a- (kelkfoje (aka-) antaǔ la adjektivo. Ekz. Umfana akamkhulu - La knabo ne estas granda.

LA VERBO "HAVI"

La koncepto de "havi" oni esprimas per -na-, kiu estu post la subjektprefikso kaj antaǔ la objekta substantivo (aǔ pronomo). Vokaloj, kiuj tiam venas kune intermiksas.

Ekz. "Mi havas viandon" oni konstruas kiel " Ngi-na-inyama", kiu fariĝas Nginenyama. Onklo havas ĉenon - "Umalume u-na-iketanga", iĝas Umalume uneketanga.

Por esprimi nean formon oni metas a-, ka-, aka- antaŭ la adjektivo.

Ekz. Anginanyama - Mi ne havas viandon. (i- malaperas ĉi tie.)

Substantivo

Kiel jam dirite, substantivoj estas de 8 klasoj. Ni konstatis, ke la verbo triapersone prezence havas tian prefikson, kian determinas la klaso al kiu la subjekta substantivo apartenas.

Ĉiu substantivklaso havas sian propran prefikso. Ĉc tiuj substantivklasaj sufiksoj ofte similas al la verba prefikso de la sama klaso, sed ili ĉiam komencas per vokalo.

KLASO 1. La vortoj signifas personojn. Ili komencas per um- aŭ umu- singulare kaj aba- plurale

Singularo	Pluralo	Traduko
umuntu	abantu	homo; popolo
umfundisi	abafundisi	instruisto; instruistoj
umfundi	abafundi	lernanto; lernantoj
umlungu	abalungu	blankulo; blankuloj

Unu varianto el la klaso 1, KLASO 1a estas uzata por propraj nomoj, parencovortoj, manĝaĵoj k.t.p. La singularformoj komencas per u-, la pluralaj per o-.

uAndersen	oAndersen	(Sinjoro) Andersen; La familio Andersen
upelepele	opelepele	pipro; piprospecoj
uthisha	othisha	instruisto; instruistoj (Komparu anglan teacher)
uKhisimusi	oKhisimusi	kristnasko; kristnaskoj (Komparu anglan Christmas)
umese	omese	tranĉilo; tranĉiloj (Komparu germanan Messer)
usofa	osofa	sofo; sofoj
ukhiye	okhiye	nyckel; nycklar (Komparu anglan key)
ubhanana	obhanana	banano; bananoj

KLASO 2. Singularformoj komencas per um- aŭ umu- (kiam klaso 1) sed la pluralaj komencas per imi-.

umkhonto	imikhonto	lanco; lancoj
umhlaba	imihlaba	tero, lando; landoj, mondo
umdanso	imidanso	danco; dansoj
umthandazo	imithandazo	peto, preĝo; petoj, preĝoj

KLASO 3. Singularaj formoj komencas per i-, pluralaj per ama-.

iphepha	amaphepha	papero; paperoj (Komparu anglan paper)
isela	amasela	ŝtelisto; ŝtelistoj
ikhofi	amakhofi	kafo; kafospecoj
ilanga	amalanga	sol, dag; dagar
itafulo	amatafulo	tablo (Komparu tablo)
ibhola	amabhola	piedpilko; piedpilkoj (Komparu tagalogan "bola")
isonto	amasonto	dimanĉo, preĝejo, semajno; dimanĉoj, preĝejoj, semajnoj (Germana Sonntag)
irandi	amarandi	rando aǔ alia monunuo; randoj
	amanzi	akvo

KLASO 4. La singularaj formoj komencas per is-, isi, la pluralaj per iz-, izi-.

isikole	izikole	lernejo, lernejoj
isinkwa	izinkwa	pano; panoj
isifundo	izifundo	lekciono; lekcionoj
isitulo	izitulo	seĝo; seĝoj (Komparu rusan стул)
isiteshi	iziteshi	staciono ; stacionoj (Komparu anglan station)
isiZulu		La zulua lingvo
isiNgisi		La angla lingvo (Kompare la angla English)
isithuthuthu	izithuthuthu	motorciklo; motorcikloj (Komparu la sonon)
isikhukhukazi	izikhukhukazi	koko; kokoj (Komparu Esperantan)
isiPutukezi		La portugala lingvo (Komparu portugalan português)

KLASO 5. La singularformoj komencas per in- aǔ im-, la pluralaj per izin- aŭ izim-.

inyoka	izinyoka	serpento; serpentoj
ingadi	izingadi	ĝardeno (Komparu anglan garden)
imali	izimali	peso; pesoj (Komparu svahila "mali")
inkosi		reĝo, tribestro, dio (La pluralo estas malregula, amakosi (klaso 3)
intombi	izintombi	virgulino; virgulinoj

KLASO 6. La singularaj formoj komencas per u-, la pluralaj per izin- aǔ izim-.

uphondo	izimpondo	korno (iom malregula: la aspiracio forestas en pluralo)
uthando		amo

KLASO 7. La vortoj komencas per ub-, ubu-. Ili ne havas specifan pluralon. Per tiu prefikso ub-, ubu- oni povas konstruiabstraktan substandtivon el ĉiu adjektiva kaj el multaj substantivaj radikoj.

ubukhulu	grandeco
ubuningi	plimulto
ubukhosi	reĝeco, reĝlando
ubuntu	homeco, namo de la ideologia baza por la respubliko Sudafriko

KLASO 8. La substantiven en ĉi tiu klaso egalas al la bazaj formoj de verboj. Ili do komencas per uku- aǔ ukw-.

ukudla	manĝo, manĝaĵo, manĝi
ukufa	morto, morti
ukufika	alveno, alveni
ukufundisa	instruo, instrui

Ekzercaj frazoj kun subjekto kaj objekto

Post tiuj vastaj listoj, tuttempe prezentante novaĵojn, povas esti agrable trejni kaj ripeti iom tiujn jam prezentitajn, tutnormalajn frazmodelojn. Klaku här por atingi la ekzercojn.

POSEDAJ ESPRIMOJ

Genitivon oni esprimas per kvazaǔ "preposicio", kiu preskaǔ estas infikso -a- kun la subjektprefikso de la posedata afero. Post tiu "preposicio venas la substantivo signifikanta la posedanto. La konstruo similas al la Esperantaj de-konstruoj por esprimi apartenon.

Ekz. La kato de la kamparano (kl 3) - ikati l-a-umlimi, kiu fariĝas ikati lomlimi.

Alternativa maniero kompreni tion konstruon estas rigardi -a- kiel verba radiko, signifikanta aparteni aǔ pli trafe apartenanta. Det är en ganska naturlig tolkning eftersom det är verbstammar som subjektprefix normalt fogas till. Exemplet ovan, ikati lomlimi, kan då omtydas som: "la kato tiu-apartenanta-kamparanon.

"Posedaj pronomoj"

Kiam oni esprimas la posedanton per pronomo ("poseda proonomo"), ĉiu okazis kiel supere, sed la vokalo de la "preposicio" iom ŝanĝiĝas. Oni povas trovi ĝin el la unua malsupra tabelo, kaj ligi ĝin antaǔ la pronoma radiko, kiun oni trovas el la dua tabelo. Atentu, ke la klaso de la "preposicio" montras la posedata aĵo, dum la klaso de la pronoma radiko montras la posedanto. Tio povas konfuzi parolatoj de eǔropaj genrohavajn lingvoj, kiel la latinidaj lingvoj.

"La preposicia esprimo de la"

Klaso	1	2	3	4	5	6	7	8
Singularo	wa-	wa-	la-	sa-	ya-	lwa-	ba-	kwa-
Pluralo	ba-	ya-	a-	za-	za-	za-	-	-

Pronomaj radikoj singulare kaj plurale

I person		-mi	min	-ithu	nin
II person		-kho	vin	-inu	vin
III person	klass 1.	-khe	lin, ŝin	-bo	ilin
	klass 2.	-wo	ĝin	-yo	ilin
	klass 3.	-lo	ĝin	-wo	ilin
	klass 4.	-so	ĝin	-zo	ilin
	klass 5.	-yo	ĝin	-zo	ilin
	klass 6.	-lo	ĝin	-zo	ilin
	klass 7.	-bo	ĝin	-
	klass 8.	-ko	ĝin	-

Ekz. Mia kato - ikati l-a-mi, kio iĝas ikati lami ("(la) kato, ĝi apartenas min")

Ĝiaj kornoj - uphondo lwa-yo - Uphondo lwayo (-yo rilatas al vorto de la kl. 5. - Ĉi tio estas frazo el la himno de Sudafriko.)

Aǔdi niajn petojn - Yizwa imithandazo yethu! (Ĉi tiu estas verso en la himno de Sudafriko.)

Propraj nomoj kiel posedanto: Kiam la posedanton esprimas per propra nomo (aǔ alia vorto de la klaso 1, kiu ne komencas per um- aǔ umu-) oni uzas la "preposicion" ka-, kelkfoje antaǔantan de la subjekta prefiksoet.

Ekz. Ikati likaJohn - La kato de la John. Inyoka kaJohn - La serpento de la John.

"Kunmetitaj vortoj": Oni uzas genitivon konstruon ankaǔ por esprimi la korespondon al Esperantaj epitetaj adjektivoj aǔ por formi kunmetitajn vortojn.

Ekz Umfana vesikole - lerneja knabo.

Adjektivoj, nombrovortoj kaj adverboj

Kiel epiteto (rekta priskribo) adjektivo estas metita post la ĉefvorto kiun ĝi priskribas. La adjektiva prefikso estas preskaǔ kiel la substantiva.

Klaso	1	2	3	4	5	6	7	8
Singularo	om-	om-	eli-	esi-	en-	olu-	obu-	oku-
Pluralo	aba-	emi-	ama-	ezi-	ezin-	ezin-	-	-

Ekz. Granda knabo - umfana omkhulu. Grandaj knaboj - abafana abakhulu

Nombraj vortoj havas la saman prefikson kiel la adjektivoj. Por pli grandaj nombroj oni uzas anglajn vortojn, kiel la suba ekzemplo montras:

du panoj	izinkwa ezimbili
tri randoj	amarandi amathathu
kvar randoj	amarandi amane
kvin randoj	amarandi amahlanu
ses randoj	amarandi ayisithupha
sep randoj	amarandi ayisikombisa
ok randoj	amarandi ayisishiyagalombili
naǔ randoj	amarandi ayisishiyagalolunye
dek randoj	marandi avishumi	amarandi angu ten
dek unu randoj		amarandi angu eleven
dek du randoj		amarandi angu twelve

Antaǔ certaj adjektivoj - tiel nomataj relativradikoj - prefiksoj havantaj nazaloj estas mallongigitaj tiel, ke la nazalo kaj ĉiuj postaj literoj malaperas.

Adverbojn oni povas konstrui el adjektivoj per la prefikso ka-

Ekz. kakhulu - grande; kaningi - multe; kangaki? - kiomfoje?; kalula - facile.

Pronomoj

Ekzistas pluraj demonstrativaj (montraj) pronomoj. Ilin oni povas meti antaŭ aŭ post la ĉefvorto. Tiuj, kiuj estas prezentitaj ĉi tie, ofte korespondas al Esperantajn "la", "tiu(j)" aǔ "ĉi tiu(j).

La personaj pronomoj oni povas uzi kaj kiel subjekto kaj kiel objekto. Kiel subjekto ili iam estas forlasitaj, ĉar la subjektprefikso jam informas pri persono, klaso kaj nombro.

Anstataŭ pronomon kiel objekt oni povas uzi objektenfikson, do silabon, kiu estas metita inter la subjektan prefikson kaj la radikon. Oni povas uzi la objektinfikson eĉ kiam vera objekto ĉeestas.

		Demonstrativaj		Personaj				Objektinfiksoj
		Singularo	Pluralo	Singularo		Pluralo		Singularo	Pluralo
I persono		-	-	mina	mi, min	thina	ni, nin	-nghi-	-si-
II person		-	-	wena	vi, vin	nina	vi, vin	-ku	-ni-
III person	kl. 1	lo	laba	yena	li, lin, ŝi, ŝin	bona	ili, ilin	-m-, -mu	-ba-
	kl. 2	lo	le	wona	ĝi, ĝin	yona	ili, ilin	-wu-	-yi-
	kl. 3	leli	la	lona	ĝi, ĝin	wona	ili, ilin	-li-	-wa-
	kl. 4	lesi	lezi	sona	ĝi, ĝin	zona	ili, ilin	-si-	-zi-
	kl. 5	le	lezi	yona	ĝi, ĝin	zona	ili, ilin	-yi-	-zi-
	kl. 6	lolu	lezi	lona	ĝi, ĝin	zona	ili, ilin	-lu-	-zi-
	kl. 7	lobu	-	bona	ĝi, ĝin	-	ili, ilin	-bu-	-
	kl. 8	lokhu	-	khona	ĝi, ĝin	-	ili, ilin	-ku-	-

Ekz. Abafana laba bashaya amakati - La knaboj batas la katojn.

Umama ungisiza = Umama usiza mina = Umama ungisisa mina - Patrino helpas min.

Mina nghihlamba umfana = Mina ngimhlamba umfana = Mina ngimhlamba umfana - Mi lavis la knabon.

Ngihlamba yena = Ngimhlamba = Nghimhlamba yena = Mina nghimhlamba yena - Mi lavas lin.

Demandaj vortoj

Kiu?	muphi, muphi, liphi, siphi, yiphi, luphi, buphi, kuphi en la klasoj 1-8 respektive
Kiuj?	saphi, miphi, maphi, ziphi, ziphi, ziphi en la klasoj 1-6 respektive
Kie?	-phi ligiĝas al la verbo
Kio?	-ni ligiĝas al la verbo
Kial?	-elani ligiĝas al la verbo

Ekz. Ubonani? - Kion vi/li/ŝi vidas?

na ("ĉu") ofte sin liĝas al fraza fino, por pli klare ol la nura intonacio montri ke temas pri demando. Ekz. Umfana ubona ubaba na? - Ser pojken far? (Tia demanda vorteto estas uzita ankaǔ en sudafrikana parola angla, ofte elparolite ne.)

La vortojn tuta, ĉiuj, nur oni kreas per subjektprefiks-similaj prefiksoj:

-onke	singularis = tuta	wonke, wonke, lonke, sonke, yonke, lonke en la klasoj 1-6 respektive
	pluralis = ĉiuj	bonke, yonke, onke, zonke, zonke, zonke en la klasoj 1-6 respektive
	singularis = ĉiu	bonke, konke en la klasoj 7-8 respektive
-dwa	nur

Esprimi Esperantan preposiciojn kaj similajn

na-	kaj, kun	Ekz. Umfundisi udla nobaba - La instruisto manĝas kun patro. Umlungu uza neposi - La blankulo venas kun la poŝtmesaĵoj.
nga-	per	Ngemoto - per aǔto. Ngebhasi - med buss. Ngesithuthuthu - per motorciklo. Ngani? - per kio Ngomese - per tranĉilo.
njenga-	kiel	Jengomuntu - kiel homo.
-ela	(verbsufikso) por, favore	Unesi ufundela abantu - La flegisto legas por la homorj
e-	en, de, al	ePitoli - "en Pretorio (en Tŝvaneo)
wa-, ku-	en, de, al	kwaZulu - Namo de certa provinco en Sudafriko, laŭvorte "en la Zulua lando", "al la Zulua lando", "de la Zulua lando".
-ini/-eni	en	(Ĉi tiun finaĵon oni uzas kune kun prefikso o- eller e-.) Ophondweni - en la korno.

Paroli la zuluan

Si vi volas esprimi vin parole, tiam vi bezonas malgrandan fortikan, multkapablan vortprovison, kaj ankaǔ kelkajn gramatikajn formojn, kiuj venas al vi rapide kaj senpene. Multajn formojn vi rajtas neatenti - eble konjunktivon, eble multajn pluralan verbformojn. Eble iuj substantivklasoj estas maloftaj aǔ malfacilaj. Oni povus neglekti pli multajn formojn, eĉ uzi la vortojn tute sen afiksoj, kaj tamen esti komprenata. Sed tio ne estus celtrafe. Afiksoj ne nur ĝenas. Ili ankaŭ helpas vin, eĉ se vi estas nur komencanto.

För att bli skicklig på att tala zulu ska du hårdträna några få viktiga former från listorna tillsammans med några kraftfulla ord som du valt från basordlistorna eller från Ordlista/Svenska-zulu eller Ordlista/Zulu-svenska. Gör så här: Utgå från ett exempel i ”Översikt över verbformerna”. Ta till exempel presens tredje person singularis klass 1: Vakten sover. Ugadi uyalala. Lär dig den frasen utantill. Sök i basordlistan ovan upp andra ord som också hör till klass 1: farbror, människa doktor, mor, katt, viting, bonde, sjuksköterska, papaya, pojke. Stryk dem som du inte behöver. Komplettera med några viktiga ord från Ordlista/Zulu-svenska eller Ordlista/Svenska-Zulu. Byt i tur och ordning ut Ugadi mot dem och öva dig att säga: umalume uyalala, umuntu uyalala,udokotela uyalala, ubaba uyalala… Sen när det börjar bli för lätt byter du ut uyalala mot ett annat verb. Du tar bara sådana ur listan som verkar vettiga. Du ser att förstavelsen ska vara u- tillsammans med dessa substantiv. Verbet vilja blir ufuna. Sen kombinerar du det med alla substantiven: Ugadi ufuna, umalume ufuna, udokotela ufuna… Sen tar du nästa verb och får kanske ramsan umalume uthanda, umuntu uthanda… och kanske på samma sätt med verbformen uhamba och så vidare. Sen sitter det i din själ att när verbet börjar på u- då ska subjektet göra det också. Om du hela tiden tänka på vad fraserna betyder så lär du dig det grammatiska mönstret och ordens betydelse i samma svep.

Du kan gå vidare och bygga ut frasen. Eventuellt kan du kombinera substantivet med adjektiv – om du bedömer att det är en högprioriterad kunskap för dig. Adjektivlistan visar att förstavelsen ska vara om- för klass 1 singularis: umalume omkhulu uyalala, umuntu omkhulu uyalala, udokotela omkhulu uyalala, ubaba omkhulu uyalala…

Är det någon kombination som blir så absurd att du inte kan föreställa dig betydelsen ska du obönhörligen hoppa över den. Du kan fortsätta med att bygga på med objekt, om verben är sådana att de kan ta objekt. Det blir hyggligt korrekta meningar även om man bara sätter på ett substantiv på slutet. Du kan fortsätta med att göra en kombinationstabell med de former du valt och fylla i rutorna gång på gång. Även om det strängt taget är övning från svenska till zulu som man behöver för att kunna tala skadar det inte att ibland träna enligt den nedre tabellen också.

Swahili med arabisk skrift

I synnerhet äldre texter på swahili är ofta skrivna med arabisk skrift. De flesta tecknen skrivs och används som i arabiskan, men det finns några specialvarianter som betecknas med speciella diakritiska tecken. Det har varit svårt att hitta teckenkoder för alla av dem för att kunna presentera dem. Därför ges i nedanstående introduktion till den arabiska skriften ett signalement på varje tecken

Arabisk skrift skrivs från höger till vänster. Bokstäverna binds ihop, liksom i vår skrivstil, med undantag för några få bokstäver, vilkas själva karakteristikum är att de ska åstadkomma ett avbrott. När en bokstav står sist i ett ord får den en speciell framträdande slutsläng. När man ska lära sig att känna igen bokstäverna gäller det att inte haka upp sig på den utan i första hand identifiera de kännetecken som är genomgående, vare sig bokstaven står i början, i slutet eller mitt i ett ord, eller isolerad. Vi börjar med en systematisk tabell över dessa karakteristika. Samtliga bokstäver betecknar konsonanter. Hur man betecknar vokaler kommer vi till senare.

Utformning mitt i ord	Motsvarar bokstav i swahili	Igenkänningstecken
ﺒ	b	Punkt nere	Skrivlinjen har en liten snibb uppåt
...	p	Tre punkter nere	do
ﻴ	y	Två punkter nere	do
ﻨ	n	En punkt uppe	do
ﺜ	th	Tre punkter uppe	do
ﺤ	(h)	Utan punkt	Skrivlinjen gör en fram- och återgående rörelse
ﺨ		En punkt uppe	do
	j	En punkt nere	do
	ch	Tre punkter nere	do
ﻤ	m		Skrivlinjen har en liten ring ungefär mittpå
ﻬ	h		Ring och nivåförändring av skrivlinjen - ”rosett”
ﺎ	.- [alif]		Skrivlinjen går lodrätt uppåt och avslutas där uppe.
ﺪ	d	Utan punkt	Skrivlinjen dras nedåt, kröks markant åt vänster och avslutas där.
ﺬ	dh	En punkt uppe	do
ﺮ	r	Utan punkt	Skrivlinjen dras nedåt, böjs svagt åt vänster och avslutas där nere.
ﺰ	z	En punkt uppe	Skrivlinjen dras nedåt, böjs svagt åt vänster och avslutas där nere.
ﻜ	k		Som ett latinskt S, utom i slutet av ord då överslängen utgår och det i stället tillkommer en punkt inuti den nedre bågen: ﻚ
ﻠ	l		Går lodrätt ner ett långt stycke varpå den kröks skarpt åt vänster och binds till nästa bokstav.
ﻮ	w	Utan punkt	Som siffran 9, när man skriver den med en enda medsolsrörelse. Binds ej.
ﻔ	f	En punkt uppe	Som medsols-nia. I motsats till föregående binds den till efterföljande bokstav.
	v	Tre punkter uppe	Som en medsols-nia. Binds till följande bokstav.
ﺴ	s	Utan punkt	Skrivlinjen har många små piggar uppåt
ﺸ	sh	Tre punkter uppe	do
ﻌ ﻋ	.- [ayn]	Utan punkt	En ögla utanpå skrivlinjen som fortsätter på samma nivå. I början av ord är öglan en öppen krok.
ﻐ ﻏ	gh	En punkt uppe	do
	g	Tre punkter uppe	do

Det finns bara tre egentliga vokaltecken. De skrivs inte på raden, så som konsonanttecknen. I stället skrivs de ovanför eller under den föregående konsonanten. Var och en av dem har en motsvarande konsonant som betecknar ett närliggande ljud.

Tecken	Tecken namn	Bokstav	Placering	Signalement	Motsvarande konsonant
	fatah	a	Uppe	Snedstreck	(-) alif
	dammah	u, o	Uppe	Som konsonanttecknet för w (en nia)	w waw
	kasrah	i, e	Nere	Snedstreck	y ya
	sukun	-	Uppe	Cirkel (som en å-prick)

Tecken namn Bokstav Placering Motsvarande konsonant fathah a Uppe (-) alif dammah u, o Uppe w waw kasrah i, e Nere y ya sukun - Uppe

Ofta skriver man för tydlighets skull inte bara vokaltecken på eller under konsonanten utan dessutom den motsvarande konsonanten efteråt med ett sukun ovanpå. Det är i synnerhet brukligt vid särskilt betonade vokaler. (Det är som om vi i stället för nini, watu och tupa skulle skriva niyni, wahtu och tuwpa.)

Lång vokal betecknas med efterföljande motsvarande konsonant försedd med samma vokal som föregående konsonant var försedd med. (Det är som om vi skrev kuu som kuwu, kaa som kaha.) Vokalpar. När det direkt efter en vokal följer en annan vokal måste man föra in en hjälpkonsonant för att bära det senare konsonanttecknet. Det är den motsvarande konsonanten till den ena av vokalerna, den som bäst bevarar ordets karaktär. Man hör intuitivt vilken det ska vara. Att mia → miya, chukua → chukuwa, utaona → utawona framgår av betoningen men det är inte alltid så.

När ett ord börjar på en vokal är det alltid alif som används som hjälpkonsonanter för att bära upp vokaltecknet.

I vissa arabiska lånord används ibland andra bokstäver ur det arabiska alfabetet, se wp Arabiska alfabetet.

Arabiska alfabetet

// $XKeyboardConfig$ // Keyboard layout for Swahili in Arabic script. // Based on Martin Vidner's Buckwalter transliteration variant of the Arabic keyboard // Please notify any corrections or omissions to // Kevin Donnelly (kevin@dotmon.com) partial alphanumeric_keys xkb_symbols "swahili" {

   name[Group1]= "Swahili";
   key <TLDE> {  [  0x1000670,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE01> {  [  0x1000661,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE02> {  [  0x1000662,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE03> {  [  0x1000663,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE04> {  [  0x1000664,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE05> {  [  0x1000665,         Arabic_percent         ]  };
   key <AE06> {  [  0x1000666,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE07> {  [  0x1000667,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE08> {  [  0x1000668,         VoidSymbol             ]  };
   key <AE09> {  [  0x1000669,         0x100fd3e              ]  };
   key <AE10> {  [  0x1000660,         0x100fd3f              ]  };
   key <AE11> {  [  minus,             Arabic_tatweel         ]  };
   key <AE12> {  [  equal,             plus                   ]  };
   key <AD01> {  [  Arabic_qaf,        Arabic_gaf             ]  };
   key <AD02> {  [  Arabic_waw,        Arabic_hamzaonwaw      ]  };
   key <AD03> {  [  0x1000656,         Arabic_ain             ]  };
   key <AD04> {  [  Arabic_ra,         Arabic_tteh            ]  };
   key <AD05> {  [  Arabic_teh,        Arabic_tah             ]  };
   key <AD06> {  [  Arabic_yeh,        Arabic_alefmaksura     ]  };
   key <AD07> {  [  Arabic_damma,      Arabic_dammatan        ]  };
   key <AD08> {  [  Arabic_kasra,      Arabic_hamzaonyeh      ]  };
   key <AD09> {  [  Arabic_sukun,      0x1000657              ]  };
   key <AD10> {  [  Arabic_peh,        Arabic_tehmarbuta      ]  };
   key <AD12> {  [  VoidSymbol,        VoidSymbol             ]  };
   key <AC01> {  [  Arabic_fatha,      Arabic_alef            ]  };
   key <AC02> {  [  Arabic_seen,       Arabic_sad             ]  };
   key <AC03> {  [  Arabic_dal,        Arabic_dad             ]  };
   key <AC04> {  [  Arabic_feh,        Arabic_fathatan        ]  };
   key <AC05> {  [  0x10006A0,         Arabic_ghain           ]  };
   key <AC06> {  [  Arabic_ha,         Arabic_hah             ]  };
   key <AC07> {  [  Arabic_jeem,       VoidSymbol             ]  };
   key <AC08> {  [  Arabic_kaf,        Arabic_kasratan        ]  };
   key <AC09> {  [  Arabic_lam,        Arabic_shadda          ]  };
   key <AC10> {  [  Arabic_semicolon,  VoidSymbol             ]  };
   key <AC11> {  [  Arabic_hamza,      VoidSymbol             ]  };
   key <AB01> {  [  Arabic_zain,       Arabic_zah             ]  };
   key <AB02> {  [  Arabic_khah,       VoidSymbol             ]  };
   key <AB03> {  [  Arabic_tcheh,      Arabic_sheen           ]  };
   key <AB04> {  [  0x10006A8,         Arabic_theh            ]  };
   key <AB05> {  [  Arabic_beh,        Arabic_thal            ]  };
   key <AB06> {  [  Arabic_noon,       VoidSymbol             ]  };
   key <AB07> {  [  Arabic_meem,       VoidSymbol             ]  };
   key <AB08> {  [  Arabic_comma,      Arabic_hamzaunderalef  ]  };
   key <AB09> {  [  0x10006d4,         Arabic_hamzaonalef     ]  };
   key <AB10> {  [  VoidSymbol,        Arabic_question_mark   ]  };

};

Key assignments for the proposed X11 keyboard layout for Swahili in Arabic script ` 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 - ٰ ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ٠ - 0670 0661 0662 0663 0664 0665 0666 0667 0668 0669 0660 ٪ ﴾ ﴿ - percent tatweel 066A FD3E FD3F q w e r t y u i o p [ پ ْ ِ ُ ي ت ر ٖ و ق qaf waw ra teh yeh damma kasra sukun peh 0642 0648 0656 0631 062A 064A 064F 0650 0652 067E ٱ ة ٗ ئ ٌ ى ط ع ؤ گ gaf hamzaonwaw ain tah alefmaksura dammatan hamzaonyeh tehmarbuta 06AF 0624 0639 0637 0649 064C 0626 0657 0629 0671a s d f g h j k l ; ' # ء ؛ ل ك ج ه ڠ ف د س َ fatha seen dal feh ha jeem kaf lam semicolon hamza 064E 0633 062F 0641 06A0 0647 062C 0643 0644 061B 0621 اآ ّ ٍ چ ح غ ً ض ص ا alef sad dad fathatan ghain hah tcheh kasratan shadda maddaonalef 0627 0635 0636 064B 063A 062D 0686 064D 0651 z x c v b n m , . / ۔ ، م ن ب ڨ چ خ ز zain khah tcheh beh noon meem comma 0632 062E 06A8 0628 0646 0645 060C 06D4 ؟ اأ اإ ذ ث ش ظ zah sheen theh thal hamzaunderalef hamzaonalef questionmark 0638 062B 0630 0625 0623 061F

placering i ordet				namn	transkription	uttal
isolerat	finalt	medialt	initialt
ﺍ	ﺎ	–		ʾalif	ʾ, ā	[a:]
ﺏ	ﺐ	ﺒ	ﺑ	bāʾ	b	[b]
ﺕ	ﺖ	ﺘ	ﺗ	tāʾ	t	[t]
ﺙ	ﺚ	ﺜ	ﺛ	ṯāʾ	ṯ, th	[θ]
ﺝ	ﺞ	ﺠ	ﺟ	ǧīm	ǧ, j, dj	[dʒ]
ﺡ	ﺢ	ﺤ	ﺣ	ḥāʾ	ḥ	[ħ]
ﺥ	ﺦ	ﺨ	ﺧ	ḫāʾ	ḫ, ẖ, kh, x	[x]
ﺩ	ﺪ	–		dāl	d	[d]
ﺫ	ﺬ	–		ḏāl	ḏ, dh, ð	[ð]
ﺭ	ﺮ	–		rāʾ	r	[r]
ﺯ	ﺰ	–		zai	z	[z]
ﺱ	ﺲ	ﺴ	ﺳ	sīn	s	[s]
ﺵ	ﺶ	ﺸ	ﺷ	šīn	š, sh	[ʃ]
ﺹ	ﺺ	ﺼ	ﺻ	ṣād	ṣ	[sˁ]
ﺽ	ﺾ	ﻀ	ﺿ	ḍād	ḍ	[dˁ], [ðˤ]
ﻁ	ﻂ	ﻄ	ﻃ	ṭāʾ	ṭ	[tˁ]
ﻅ	ﻆ	ﻈ	ﻇ	ẓāʾ	ẓ	[zˁ], [ðˁ]
ﻉ	ﻊ	ﻌ	ﻋ	ʿayn	ʿ	[ʕ]
ﻍ	ﻎ	ﻐ	ﻏ	ġayn	ġ, gh	[ɣ]
ﻑ	ﻒ	ﻔ	ﻓ	fāʾ	f	[f]
ﻕ	ﻖ	ﻘ	ﻗ	qāf	q	[q]
ﻙ	ﻚ	ﻜ	ﻛ	kāf	k	[k]
ﻝ	ﻞ	ﻠ	ﻟ	lām	l	[l]
ﻡ	ﻢ	ﻤ	ﻣ	mīm	m	[m]
ﻥ	ﻦ	ﻨ	ﻧ	nūn	n	[n]
ﻩ	ﻪ	ﻬ	ﻫ	hāʾ	h	[h]
ﻭ	ﻮ	–		wāw	w, ū	[w], [u:]
ﻱ	ﻲ	ﻴ	ﻳ	yāʾ	y, ī	[j], [i:]

• Ursprungligen stod bokstaven ʾalif för en glottal stöt. Numera används den i likhet med yāʾ och wāw för att representera en lång vokal.
• Numera skrivs glottal stöt med hamza. Den skiljer sig från andra bokstäver genom att den både kan skrivas ensam (ء) och som ett diakritiskt tecken (ؤ ,ئ ,أ ,إ).